صنعتی گرایش تولید | دانشجوی دکتری مدیریت
مدلسازی خصوصی سازی بر عملکرد شرکت ملی با رویکرد پویایی سیستم بر EFQm
ب
عنوان تحقيق به فارسي:
مدلسازی و تحلیل نقش خصوصی سازی بر عملکرد شرکت ملی حفاری ایران با رویکرد پویایی سیستم ها بر اساس مدل تعالی سازمان EFQM
عنوان تحقیق به انگلیسی:
Modeling and Analyzing the Role of Privatization on Performance By National Iranian Drilling Company with Dynamic Systems Approach based on EFQM Excellence Model
4- اطلاعات مربوط به پاياننامه
عنوان پايان نامه به فارسی:
مدلسازی و تحلیل نقش خصوصی سازی بر عملکرد شرکت ملی حفاری ایران با رویکرد پویایی سیستم ها بر اساس مدل تعالی سازمان EFQM
عنوان پایان نامه به انگلیسی:
Modeling and Analyzing the Role of Privatization on Performance By National Iranian Drilling Company with Dynamic Systems Approach based on EFQM Excellence Model
تعداد واحد پاياننامه:
5– بیان مساله پژوهش
ايده اصلی در تفکر خصوصیسازی اين است که فضای رقابت و نظام حاکم بر بازار، بنگاهها و واحدهای خصوصی را مجبور میسازد تا عملکرد کاراتری نسبت به بخش دولتی داشته باشند. البته بايد توجه داشت منظور از خصوصیسازی، اختصاصیسازی نيست که در آن اموال عمومی، به نفع عدهای خاص به يغما برده شود. بلکه منظور از خصوصیسازی، کاستن از بار مالی دولتی و آزادسازی منابع عمومی، افزايش کارايی و بهرهوری منابع مادی و انسانی و در نهايت تشويق و گسترش مشارکت شهروندان در فعاليتهای اقتصادی است. در واقع خصوصیسازی باعث کاهش هزينههای عملياتی، کاهش کمبود بودجه، افزايش کارايی، افزايش درآمدزايی و بهبود کيفی عملکرد نيروی انسانی میشود. به جز اين موارد با خصوصیسازی میتوان علايق و نيازهای متنوع جامعه هدف را در نظر گرفت که به تبع آن روشهای ارائه خدمات تغيير میکنند و انتظارات جامعه هدف از خدمات دولتی کاهش میيابد (اسدنیا و همکاران، 1395).
در سالهای پس از پیروزی انقلاب اسلامی و بر اساس اصل 44 قانون اساسی چهره اقتصاد کشور تا حدود زیادی دگرگون گشت و دخالت دولت در فعالیتهای اقتصادی کشور افزایش یافت. بر اساس قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران تصدی بسیاری از واحدهای بزرگ اقتصادی به دولت محول گردید و بر تعداد صنایعی که تحت مالکیت دولت درآمدند به شدت افزوده شد. مالکیت دولتی نه تنها تمام شرکتهای تولیدکننده کالاها و خدمات عمومی همچون آب، برق، گاز و مخابرات را در برگرفت بلکه راه آهن، هواپیمایی، کشتیرانی، صنایع بزرگ و متوسط، شبکههای پولی و مالی، انحصار واردات بسیاری از کالاها و حتی شبکههای توزیع خرده فروشی کالاها را نیز در اختیار خود قرار داد. در چنین شرایطی کاهش تدریجی قدرت خرید درآمدهای نفتی و افزایش جمعیت کشور در کنار بروز نتایج عملکرد نامطلوب اقتصادی-مالی شرکتهای دولتی و محدودیتهای مالی دولت برای اداره و تصدی فعالیتها ضرورت تغییر در شیوه مدیریت اقتصادی کشور را اجتناب ناپذیر ساخته است (احمدوند، 1392). پس از پایان جنگ تحمیلی و در راستای سیاستهای آزادسازی اقتصادی، سیاست خصوصیسازی به عنوان یک سیاست مهم و با هدف ارتقاء سطح کارایی فعالیتهای دولت در آغاز تدوین و تصویب برنامههای بازسازی اقتصادی، اجتماعی کشور در چارچوب برنامههای اول و دوم توسعه مورد توجه قرار گرفت. پس از آن برنامه خصوصیسازی بر اساس مفاد برنامه سوم توسعه پیگیری شد. از نکات برجسته قانون برنامه سوم توسعه پیشبینی ایجاد یک سازمان مستقل برای واگذاری سهام شرکتهای دولتی و وابسته به دولت (سازمان خصوصیسازی) بوده است. اصول واگذاری در برنامه چهارم همان اصول واگذاری در برنامه سوم توسعه بوده است و در این خصوص میتوان برنامه چهارم توسعه را ادامه برنامه سوم توسعه دانست. بنابراین در طول اجرای برنامه چهارم توسعه تغییر و تحولات بسیار مهم و اساسی در برنامه خصوصیسازی کشور ایجاد گردید. عمده این تغییرات ابلاغیه مقام معظم رهبری پیرامون سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی و تصویب و ابلاغ قانون اجرای سیاستهای کلی اصل 44 قانون اساسی میباشد. برنامه خصوصیسازی در برخی مواد و تبصرههای برنامه پنجم توسعه نیز پیگیری میشود. در این راستا سازمان خصوصیسازی به عنوان تنها نهاد مجری برنامه خصوصیسازی در کشور بر اساس وظایف محوله و در چارچوب قوانین و مقررات موجود اقدامات وسیع و گستردهای را انجام داده است. ایجاد فضاي رقابتی مهمترین مزیت، بهترین شاخص و نشانه حیات نظام اقتصادي است و هر عاملی که مانع از ایجاد شرایط رقابت در بازار شود کارکرد سالم مکانیزم بازار را مختل کرده و موجب عدم کارایی در اقتصاد حاکم میشود. خصوصیسازي با تعریف فرصتهاي جدید براي مشارکت بخش خصوصی و فعالیتهاي اقتصادي و کاهش حجم تصديگريهاي دولت، میتواند همانند موتور محرکی اقتصاد کشور را به پیش براند. بنابراین تلاش به منظور بررسی ابعاد و مولفههای خصوصیسازی و همچنین توجه به عملکرد سازمانها میتواند تاثیرات بخشی مثبتی و همچنین موفقیتی پایدار برای سازمان به وجود بیاورد.
مدیریت عملکرد روشی است استراتژیک و یکپارچه که با برنامه‌ریزی و هدف‌گذاری برای سازمان و کارکنان آغاز شده و پس از ارزیابی آنان از طریق کنترل شاخص‌های عملکرد، پیشنهاداتی را برای بهبود فرآیندها و بهبود عملکرد کارکنان فراهم می‌آورد.
پروپوزال حسین نصیر زاده|مدلسازی خصوصی سازی بر عملکرد شرکت ملی با رویکرد پویایی سیستم بر EFQm
مدل های تعالی سازمانی به عنوان یک ابزار فراگیر و با نگرش جامع به تمامی زوایای سازمان ها، به کمک مدیران می آیند تا آنها را در شناخت دقیق تر سازمان خود یاری کنند.این مدل ها برای سنجش و مقایسه عملکرد سازمان ها نیز به کار می روند و ضمن اینکه یک سازمان را قادر میسازند تا میزان موفقیت های خود را در اجرای برنامه ها در دوره های زمانی مختلف مورد ارزیابی قرار دهد، نقاط قوت و ضعف خود را شناسایی کرده و به سمت تعالی حرکت کند. یکی از مدل های تعالی سازمان، مدل EFQM میباشد.
:[h1] با وجود تلاش های انجام شده برای تحقق خصوصی سازی در صنعت نفت، هنوز اهداف واقعی این فرآیند محقق نشده اند. بدیهی است منظور از اهداف در این بخش، تنها تحقق ارقام پیش بینی شده در قوانین بودجه سالانه در خصوص واگذاری شرکت های تابعه صنعت نفت نیست. خصوصی سازی فرآیندی است که فلسفه اجرای آن در اقتصاد کشورهای مختلف، افزایش بهره وری اقتصادی، توسعه ظرفیت ها و بهره گیری بیشتر از پتانسیل های اقتصاد ملی در حوزه های مختلف تولید کالاها و خدمات است. بر این اساس و با در نظر گرفتن لزوم اجرای این فرآیند و اهداف آن، نمی توان انتظار داشت که خصوصی سازی در بخش های مختلف اقتصادی و صنعتی و در کشورهای مختلف با بافت های متفاوت اقتصادی، با تبعیت از فرمول اقتصادی مشخص و یکنواختی تحقق یابد. هر چند در این زمینه، استفاده از تجربیات کشورها و صنایع مختلف می تواند در تحقق اهداف خصوصی سازی مؤثر واقع شود. ……….د.
موفقیت در شکل دهی تغییر و تحولات آتی مستلزم درک علل تغییر و تحول در گذشته و شناخت ساختارها و روابط ایجاد کننده تحولات آینده است.پروفسور جی دبلیو فارستر در موسسه فن آوری مساجوستس روش پویایی سیستم را به همین منظور ابداع کرد(برارپور و اهرنجانی، 1395).
در مطالعات پویایی سیستم اعتقاد بر این است که تغییرات و تحولات دارای قانونمندیهایی هستند که می توان آنها را شناسایی کرد و بر اساس آن مسیر تحولات را در جهت مطلوب سوق داد. بدون شناخت قانونمندیهای حاکم بر یک پدیده، ورود به عرصه کار و مدیریت و سیاست گذاری و به طور کلی اتخاذ هر نوع تصمیم در آینده ، دور از واقع خواهد بود. رویکرد پویایی سیستم بر آن است که ابزارهای لازم برای کشف این قانونمندی ها را در اختیار تحلیل گر قرار دهد. دانشمندان این رشته (تفکر بر حسب نمودار در طول زمان) را جزء جدانشدنی رویکرد پویایی سیستم دانسته اند. به عبارت دیگر برای هر مساله ناچاریم آن را به صورت متغیرهایی که مقادیر مشخصی دارند و در طول زمان به شکل مشخصی تغییر می کنند تعریف کنیم. فارستر معتقد است که هر سیستم پویا که در طول زمان دگرگون می شود، دارای ساختار سلسله مراتبی چهارگانه است و می توان برای هر نوع تحول و پویایی در پدیده های گوناگون چنین ساختاری را ارایه کرد. این ساختار عبارتند از : 1-مرز بسته، 2-حلقه های بازخور، 3-متغیرهای سطح یا حالت 4-متغیرهای نرخ(سعیدی و شب زنده دار، 1389)
6- مرور سوابق پژوهش
· فضلاللهتبار و همکاران (1396) با استفاده از رویکرد پویاییهای سیستم به شبیهسازی تولید نفت تحت سناریوهای مختلف پرداخته و تلاش نمودهاند که با به کار بستن رویکرد پویاییهاي سیستم و در نظر گرفتن عوامل تکنولوژیکی، اقتصادي و زمینشناسی، آینده روند تولید نفت شیل آمریکا را بررسی کنند. مدل پیشنهادي این پژوهش تحت سناریوهاي چندگانه قیمت، تکنولوژ ي و منابع، نقطه اوج تولید نفت شیل آمریکا و سهم آن را در بازار تا سال 2035 تعیین میکند. نتایج نشان میدهد که نقطه اوج تولید نفت شیل آمریکا سال 2028 و میزان آن 14.25 تا 30.88 میلیون بشکه در روز خواهد بود. لازم به ذکر است این میزان نفت نمیتواند در بلندمدت جایگاه قابل توجهی در بازار داشته باشد مگر در صورتی که ضریب حصول نفت افزایش یابد.
· اسدنیا و همکاران (1395) در پژوهشی به بررسی امکانسنجی خصوصیسازی با استفاده از تحلیل SWOT پرداختهاند. روش پژوهش پيمايشی و ابزار گردآوری اطلاعات شامل مطالعات کتابخانهای، سياهه وارسی و مشاهده بوده است. جامعه پژوهش در برگيرنده اعضای هيئت علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی و مديران کتابخانههای دانشکدههای دانشگاه شهيد چمران اهواز بود. نتايج نشان داد که جمع امتيازات وزنی نقاط قوت و ضعف داخلی کتابخانههای دانشگاه شهيد چمران اهواز برابر با 4.04 و جمع امتيازات وزنی فرصتها و تهديدهای خارج از اين کتابخانهها برابر با 3.87 بوده است که هر دو عدد از عدد 2.5 بزرگتر بود. به اين ترتيب کتابخانههای دانشگاه شهيد چمران اهواز از نظر عوامل درونی دارای قوت بوده و با استفاده از فرصتهای پيش رو، توان مقابله با تهديدها را دارا هستند. اين نتايج گويای اين بود که کتابخانههای دانشگاه شهيد چمران اهواز از قابليتهای لازم برای واگذاری به بخش خصوصی برخوردار میباشند.
یک نگاه به ضرورت بیاندازید خخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخ
اهمیت و ضرورت پژوهش
انتقال بنگاههاي عمومي به بخش خصوصي كارآزموده، همواره دغدغه حكومتهايي بوده است كه ناكارايي بنگاهداري دولتي را تجربه كردهاند. بكارگیری چنين تدبيري، تجربه دشواري است كه ضرورتهاي خاص خود را ميطلبد. حذف انحصارات، استقرار مباني اقتصاد بازار، گسترش بازار سرمايه، حذف مقررات زائد، واگذاري سهام و داراييهاي دولت، يك اقتصاد رقابتي را شكل ميدهد. اقتصاد رقابتي به تغيير نقش دولت، استفاده بهينه از منابع، افزايش كارايي و بهرهوري، بهبود وضعيت مالي عمومي، ايجاد امكانات مالي جديد براي مصارف اجتماعي و گسترش رفاه عمومي منجر میشود. در واقع خصوصیسازي، فرآيندي پرريسك براي شركتهای دولتي است كه وظيفه اصلي مديران آنها، مدیریت ریسکهای مختلف است تا شرکتها بتوانند با خطرات کمتر و بهرهبرداری مناسب از فرصتها اين فرآيند را پشت سر بگذارند. بنابراين در اولين قدم شركت دولتي بايد مديراني با تجربه و مطلع از اين فرآيند داشته باشد تا بهترين و مناسبترين روشهاي خصوصيسازی كه شركت را به ماموريت و اهداف جديد آن ميرسانند و شركايي مناسب را براي فعاليت آينده شرکت فراهم ميآورد، انتخاب كنند. از اینرو در پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل خصوصی سازی شرکت ملی حفاری ایران با رویکرد پویایی سیستم پرداخته میشود.
و پرسشهای داغون تر از آن خخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخخ
پرسش یا پرسشهای پژوهش
1- خصوصی سازی شرکت ملی حفاری ایران چه تاثیری بروی رهبری سازمان که یکی از معیارهاری مدل تعالی سازمان EFQM میباشد، دارد؟
2- خصوصی سازی شرکت ملی حفاری ایران چه تاثیری بروی استراتژی، خطی مشی، برنامه ها و فرایندهای سازمان که یکی از معیارهاری مدل تعالی سازمان EFQM میباشد، دارد؟
3- خصوصی سازی شرکت ملی حفاری ایران چه تاثیری بروی فرهنگ برخورد، آموزش، رفتار و ارتباط با کارکنان سازمان که یکی از معیارهاری مدل تعالی سازمان EFQM میباشد، دارد؟
4- خصوصی سازی شرکت ملی حفاری ایران چه تاثیری بروی مدیریت و برنامه ریزی شراکت های بیرونی، تامین کنندگان و منابع درونی به منظور پشتیبانی از استراتژی و خطی مشی ها و اجرای اثربخشی فرایندهای سازمان که یکی از معیارهاری مدل تعالی سازمان EFQM میباشد، دارد؟
5- خصوصی سازی شرکت ملی حفاری ایران چه تاثیری بروی طراحی و مدیریت محصولات و خدمات به منظور خلق ارزش فزاینده برای مشتریان و سایر ذینفعان سازمان که یکی از معیارهاری مدل تعالی سازمان EFQM میباشد، دارد؟
6- خصوصی سازی شرکت ملی حفاری ایران چه تاثیری بروی نیازها و انتظارات مشتریان سازمان که یکی از معیارهاری مدل تعالی سازمان EFQM میباشد، دارد؟
7- خصوصی سازی شرکت ملی حفاری ایران چه تاثیری بروی نیازها و انتظارات کارکنان سازمان که یکی از معیارهاری مدل تعالی سازمان EFQM میباشد، دارد؟
8- خصوصی سازی شرکت ملی حفاری ایران چه تاثیری بروی نیازها و انتظارات ذینفعان مربوطه در جامعه که یکی از معیارهاری مدل تعالی سازمان EFQM میباشد، دارد؟
9- خصوصی سازی شرکت ملی حفاری ایران چه تاثیری بروی نیازها و انتظارات کسب و کار سازمان (مالی و غیرمالی که بیانگر موفقیت سازمان در جاری سازی استراتژی خود میباشند) که یکی از معیارهاری مدل تعالی سازمان EFQM میباشد، دارد؟
پروپوزال حسین نصیر زاده|مدلسازی خصوصی سازی بر عملکرد شرکت ملی با رویکرد پویایی سیستم بر EFQm
9- فرضيههای پژوهش
رهبری سازمان
رهبران، مأموریت و چشم‌انداز ارزش‌ها و اخلاقیات را توسعه داده و خود به‌عنوان الگو عمل میکنند.
رهبران، سیستم مدیریت و عملکرد سازمان را تعریف، پایش، بازنگری کرده و بهبود می‌دهند.
رهبران، با ذینفعان بیرونی فعالانه در تعامل هستند.
رهبران، با همراهی کارکنان سازمان فرهنگ تعالی را تقویت میکنند.
رهبران اطمینان می‌یابند که سازمان منعطف است و تغییر در آن به‌صورت اثربخش مدیریت میشود.
استراتژی
استراتژی مبتنی بر درک نیازها و انتظارات تواما ذینفعان و محیط بیرونی است.
استراتژی‌ها مبتنی بر درک قابلیت‌ها و عملکرد درونی است.
استراتژی و خط‌مشی‌های پشتیبان توسعه‌یافته، بازنگری و بروز می‌شوند.
استراتژی و خط‌مشی‌های پشتیبان در میان گذاشته‌شده، اجرا و پایش می‌شوند.
کارکنان
برنامه‌ها ی کارکنان، استراتژی سازمان را پشتیبانی میکند.
دانش و قابلیت‌های کارکنان توسعه می‌یابد.
کارکنان همسو شد ه، مشارکت داده‌شده و توانمند می‌شوند.
کارکنان در سراسر سازمان به‌طور اثربخش ارتباط برقرار میکنند.
کارکنان تشویق، قدردانی و مراقبت می‌شوند.
شراکت ها و منابع
شرکا و تأمین کنندگان برای منافع پایدار مدیریت می‌شوند.
منابع مالی برای تضمین موفقیت پایدار مدیریت می‌شوند.
ساختمان‌ها، تجهیزات، مواد و منابع طبیعی به روشی پایدار مدیریت می‌شوند.
تکنولوژی برای پشتیبانی از تحقق استراتژی مدیریت میشود.
و از همه خنده دارتر فرضیه ها و اهداف پژوهش هههههههههههههههههههههههههههه
اهداف پژوهش
امـروزه کمتـر کارشـناس اقتصـادی را مـی تـوان یافـت کـه اصـل خصوصـی ســازی را بــه عنــوان یــک راهبــرد توســعه ای نفــی نمایــد. بــا ایــن وجــود مطالعــه تجــارب موجــود جهانــی نشــان مــی دهــد کــه خصوصی ســازی در کشـورهای مختلـف نتایـج بسـیار متفـاوت وبعضـا برخـاف یکدیگـر بـه همراه داشــته اســت. امــا چــرا ایــن فراینــد در برخــی از کشــورها بــا دســتیابی بــه بخـش عمـده اهـداف خـود بـه ایفـاء نقـش موثـر در توسـعه آن هـا پرداختـه ولــی در برخــی دیگــر از کشــورها نــه تنهــا بــه توفیقــات مــورد انتظــار دســت نیافتــه بلکــه در مــوارد متعــددی بــا بــه بــار آوردن نتایجــی عکــس بــه مشــکالت عدیــده آن هــا نیــز افــزوده اســت؟ چــه دلیــل ویــا دالیلــی وجـود دارد کـه خصوصی سـازی در یـک کشـور بـه عنـوان عنصـری از یـک بسـته جامـع اقتصـادی، موجـب تحریـک سـرمایه گذاری خصوصـی، افزایـش رقابـت، بهبـود کارایـی و ارتقـاء بهـره وری شـده ودر کشـور دیگـر بیشـتر بـه حــراج و واگــذاری شــرکتهای دولتــی بــه افــراد و گروههــای مطلــوب و مـورد نظـر شـباهت یافتـه تـا بـه جـزء صحیحـی از یـک اسـتراتژی منسـجم کـه بـه منظـور تشـویق سـرمایه گذاری بخـش خصوصـی ودسـتیابی بـه سـایر اهـداف متعالـی تعییـن شـده، اجـرا مـی گـردد.
بسیاری مسایل و مشکلاتی که امروزه با آنها روبرو می شویم آثار جانبی پیش بینی نشده اقدامات خودمان در گذشته است. بسیاری از مواقع، سیاستهایی که برای حل مسایل مهم به کار می بندیم شکست میخورند، مسله را وخیم تر میکنند یا حتی مشکلات جدیدی پدید می آورند.
و جنبه نواوری هههههههههههههههههههههههههههههههههههههههههههه
جنبه [h1] [h2] نوآوري و جديد بودن پژوهش (اين قسمت توسط استاد راهنما تكميل شود)
در کشورهای در حال توسعه از جمله کشور ما نیز برنامه خصوصیسازی به عنوان یک سیاست لازم‌الاجراء جهت رسیدن به توسعه اقتصادی مورد پذیرش واقع گردیده، که این مسئله موجب گردیده است تا بررسی پیامدهای اقتصادی- اجتماعی خصوصی سازی به‌عنوان مسائل مهم و مورد بحث در فرآیند خصوصیسازی مورد توجه قرار گیرد(جوادی،1395). برای اینکه خصوصیسازی به نحو احسن انجام گیرد، باید عوامل پیش‌نیاز خصوصیسازی پیش از انجام خصوصیسازی مورد بررسی و مطالعه قرار گیرند، نه اینکه بطور همزمان و یا پس از آن(آل عمران، 1390).
هدف از تفکر سیستمی و مدل سازی به وسیله پویایی شناسی سیستمها این است که راههایی را که عملکرد یک سازمان را به ساختار داخلی و سیاستهای اجرایی آن شامل سیاستهای آن در رابطه با مشتریان، رقبا و تامین کنندگان مرتبط می کنند بهتر درک کنیم و سپس یافته های خود را برای طراحی سیاستهای اهرمی با نفوذ بالا جهت موفقیت به کار بندیم(برارپور و اهرنجانی، 1395). از آنجایی که در پژوهش های گذشته در ایران در زمینه خصوصی سازی از رویکرد پویایی سیستم ها استفاده نشده است؛ بنابراین تحلیل و مدلسازی نقش خصوصی سازی شرکت ملی حفاری ایران بر عملکرد آن سازمان با رویکرد پویایی سیستم یک پژوهش جدید و بسیار کاربردی و موثر در صنعت ایران می تواند مورد استفاده قرار گیرد.
امضا استاد راهنما
13-1- روش پژوهش، جامعه آماري
در این پژوهش از متدولوژی پویایی شناسی سیستم برای مدلسازی و تحلیل نقش خصوصی سازی بر عملکرد شرکت ملی حفاری ایران بر طبق مدل تعالی سازمان EFQM استفاده می گردد. فرایند مدلسازی در روش پویایی شناسی سیستم مطابق شکل 1 در پنج مرحله صورت می گیرد.
واقعا مسخرست
